3 jaar oorlog in Oekraïne: Leven op 30 kilometer van de frontlinie
In het kleine dorp Sviatohirsk in Oost-Oekraïne zit de 61-jarige Olga in haar huis, terwijl buiten de wind het vage gerommel van verre explosies meevoert – een geluid dat deel is geworden van haar dagelijks leven. “We horen vaak explosies, maar we weten dat deze nog ver weg zijn,” zegt Olga. De frontlinie komt langzaam maar zeker steeds dichter bij Sviatohirsk, waardoor het kleine dorp nu nog maar 30 kilometer van het actieve conflict verwijderd is.
Het leven in Sviatohirsk is een dagelijkse strijd. Zelfs basisbehoeften zoals water zijn moeilijk te verkrijgen. Inwoners zitten al bijna drie jaar zonder stromend water. “We hebben geluk dat we een eigen waterput hebben, aangezien het watersysteem vroeg in de oorlog vernietigd is,” zegt Olga. Aarzelend voegt ze toe: “Maar de waterkwaliteit is slecht. Vrienden van me hebben het grondwater laten analyseren vanwege de slechte geur en roodachtige kleur. Hierin vonden ze resten van dode lichamen.”
In het eerste jaar van de oorlog werd het hele dorp overvallen door chaos en lijden. Lijken lagen onbegraven op straat, waardoor de dorpsbewoners voor verschrikkelijke keuzes kwamen te staan: doden laten liggen, haastig begraven op straat of zelfs in hun achtertuinen. Dit overkwam ook Olga. Toen er even geen bombardementen waren, verliet ze haar schuilplaats in de kelder om een dierbare familievriend die was doodgeschoten te begraven. “Het was maar een zandpad in de buurt van de begraafplaats. Er was gewoon niet genoeg tijd. We moesten de doden begraven in hoeverre we dat konden,” vertelt Olga.
Door de haastige begrafenissen is het grondwater in Sviatohirsk besmet met lichaamsresten, waardoor het onveilig is om het water te drinken. “We drinken alleen het water uit de flessen die we van de hulpverleners krijgen,” legt Olga uit. Een keer per week brengt CARE’s lokale partner drinkwater naar het dorp.
Ondanks alle uitdagingen vinden Olga en haar dorpsgenoten troost in de kleine tekenen van herstel. Met steun van CARE heeft het dorp nu een wasserette en een nieuw systeem om schoon water op te slaan. De geur van vers wasmiddel vult de ruimte en een wasmachine zoemt zachtjes op de achtergrond terwijl een vrijwilliger controleert wie er aan de beurt is. De wasserette is de komende maanden helemaal volgeboekt – het is een sociale levensader geworden voor de duizend mensen die nog in Sviatohirsk wonen.
Het dorp zelf komt langzaam weer tot leven. Terwijl sommige winkels en cafés weer opengaan, worden huizen gerepareerd met hulp van CARE en haar Oekraïense partnerorganisatie. Het afgelopen jaar hebben we meer dan 400 woningen hersteld – gelukkig is er sindsdien geen nieuwe civiele infrastructuur beschadigd. In de lente van 2024 keerden Olga’s dochters en kleinkinderen terug naar het dorp, na eerder naar het westen te zijn gevlucht. Dit samenzijn brengt weer vreugde in haar leven. “Ik ben zo blij dat een deel van mijn familie terug is en dat Babushka haar kleinkinderen weer kan knuffelen,” zegt ze met een brede glimlach.
Ondanks de onzekerheid en het lijden klampt Olga zich vast aan wat overblijft: haar huis, haar familie en haar gemeenschap die zich langzaam heropbouwt. “We blijven hopen,” benadrukt ze. Haar woorden dragen het gewicht van iemand die heeft geleerd kracht te vinden in overleven.
