Democratische Republiek Congo: Conflict en mpox vormen een dodelijke combinatie
De Democratische Republiek Congo (DRC) wordt geteisterd door het mpox-virus. Er zijn al 700 doden gevallen en meer dan 15 duizend meldingen van besmettingen gemaakt. De ernstige uitbraak treft vrouwen – die 51% van de Congolese bevolking vormen – onevenredig hard, met name degenen die door het aanhoudende conflict ontheemd zijn geraakt. Niet alleen hebben deze vrouwen hun thuis moeten ontvluchten, maar zij zijn ook vaak verantwoordelijk voor het verzorgen van zieke familieleden. Dit vergroot hun risico op besmetting.
“Vrouwen die op de vlucht zijn voor geweld kijgen nu te maken met een snel verspreidende ziekte in overvolle kampen waar zeep, schoon water en goede gezondheidszorg schaars zijn,” zegt Sidibe Kadidia, landendirecteur CARE DRC. “Meisjes die gedwongen worden om in de seksindustrie te werken om hun families te onderhouden, lopen een groot risico om besmet te raken en de ziekte verder te verspreiden. Vrouwen en meisjes die voor zieke familieleden zorgen, met name baby’s, lopen ook een erg hoog risico. Daarnaast heerst er niet alleen een stigma, maar is er ook een gebrek aan informatie over mpox. Dit leidt er vaak toe dat mensen pas medische hulp zoeken als de symptomen al ernstig zijn – en daarmee zeer besmettelijk.”
CARE werkt samen met lokale partnerorganisaties in Zuid- en Noord-Kivu. Hier zijn de overvolle kampen voor intern ontheemden – waar momenteel meer dan 4,4 miljoen mensen verblijven – een ideale omgeving voor de snelle verspreiding van de ziekte. In deze kampen zien we een gestage toename in mpox gevallen, maar het al overbelaste gezondheidszorgsysteem kan de situatie nauwelijks bijhouden.
De ervaringen van vrouwen in deze kampen benadrukken dit moeilijke probleem. Carine, een 37-jarige moeder van 10 kinderen, deelt haar angsten: “Het is moeilijk om je huis te ontvluchten. Toen we hier aankwamen, verkochten we de weinige spullen die we bij ons hadden om voedsel te kopen. Nu hebben we geen geld meer, mijn dochters worden ziek en er is geen goede gezondheidszorg. Mijn zes maanden oude baby is ziek en ik weet niet wat ik moet doen. Mensen hier vertelden me dat als ik een talisman om haar nek hang, het wel goed komt – maar drie dagen later heeft ze nog steeds hoge koorts.”
Riziki, die vanwege het conflict haar geboortestad ontvluchtte en onderdak vond in een kamp in Goma, zag toe hoe haar nichtje symptomen van mpox kreeg. “Er zijn hier geen middelen om de verspreiding van de ziekte te voorkomen. Ik heb geprobeerd haar te scheiden van de andere kinderen, maar dat is onmogelijk omdat we niet genoeg ruimte hebben,” vertelt ze.
We moeten samen de verspreiding van mpox stoppen
Sidibe Kadidia doet een dringende oproep tot wereldwijde solidariteit, want alleen samen kunnen we de verwoestende verspreiding van mpox in de DRC een halt toeroepen.
“We doen er alles aan om deze uitbraak onder controle te krijgen, maar dit kunnen we niet alleen.”
Sidibe Kadidia, landendirecteur CARE DRC
“Zonder onmiddellijke internationale steun is er een groot risico op een humanitaire ramp die niet alleen de Democratische Republiek Congo teistert, maar de hele regio raakt,” benadrukt Kadidia. “De mpox-respons in DRC moet prioriteit geven aan vrouwen en meisjes, gezien de specifieke risico’s die zij lopen. De overheid moet ervoor zorgen dat zij zo snel mogelijk worden gevaccineerd. Verder zijn lokale door vrouwen geleide organisaties cruciaal in de strijd tegen mpox, maar vereisen meer financiering. Daarom roep ik donoren op om snel hun steun aan deze organisaties te verhogen, zodat zij genoeg toegang hebben tot essentiële middelen en effectief te werk kunnen gaan. Elke dag dat dit wordt uitgesteld, zijn duizenden levens in gevaar.”
De verslechterende veiligheidssituatie in DRC maakt het extreem moeilijk om de nodige humanitaire hulp te bieden, waardoor er in veel kampen een tekort is aan essentiële middelen en zorg. De mpox-uitbraak is slechts één van de vele noodsituaties op het gebied van de volksgezondheid – en dat terwijl het regenseizoen nadert.
Slechts 37,4 procent van het humanitaire responsplan is momenteel gefinancierd – ondanks het feit dat de uitbraak nu al voorbij de Congelese landsgrenzen verspreid, wat buurlanden in gevaar brengt en het risico op een wereldwijde crisis vergroot. Toegang tot gezondheidszorg, vaccinaties en maatregelen om infecties te voorkomen is cruciaal in het tegengaan van verdere verspreiding. Daarnaast pleit CARE niet alleen voor het vergroten van humanitaire toegang tot degenen in nood, maar ook voor inspanningen om dit conflict te beëindigen. De internationale gemeenschap en donoren moeten dringend actie ondernemen om het virus in te dammen voordat het een pandemie wordt.
