DRC: Escalatie van de gevechten in Goma verergert de humanitaire situatie
Er is een ongemakkelijke onrust over Goma neergedaald na enkele dagen van dodelijk geweld tussen zwaarbewapende strijders. Zware beschietingen en hevige gevechten dwongen tienduizenden mensen – van wie velen al ontheemd waren vanwege eerdere conflicten – opnieuw te vluchten. De intense botsingen in Goma en de omliggende gebieden van de afgelopen week hebben de toch al ernstige humanitaire crisis in de Democratische Republiek Congo (DRC) verder verergert.
Maina Kingori, waarnemend landendirecteur voor CARE DRC, was getuige van hartverscheurende taferelen van mensen die aan de gevechten ontsnapten. ‘Ik heb grote aantallen mensen langs de kant van de weg zien staan met hun bezittingen – matrassen, emmers en huishoudelijke artikelen – op hun rug of op de fiets, op de vlucht voor hun leven. Gezinnen verlaten de kampen, uit angst dat de bommen hen zullen bereiken. Van een van mijn collega’s hoorde ik van twee broers die ernstig gewond raakten toen er een bom ontplofte in de buurt van hun schuilplaats. Beiden liepen levensbedreigende verwondingen op, waarbij één van hen zijn been verloor. Dit conflict leidt niet alleen tot ontheemding van mensen, het vernietigt levens en gemeenschappen.”
“Dit conflict leidt niet alleen tot ontheemding van mensen, het vernietigt levens en gemeenschappen.”
Zwaar artillerievuur in en rond Goma heeft ongekende angst en psychische problemen veroorzaakt bij iedereen in het gebied. “De angst, ongerustheid en mentale pijn zijn voelbaar in de regio. Het constante geluid van artillerie is traumatiserend”, vertelt Kingori. “Voor kinderen zorgen de angst voor bommen die vallen en de onzekerheid over veiligheid, voor mentale angst die moeilijk te overwinnen is. Vooral vrouwen dragen de last om hun gezin veilig te houden, terwijl ze het risico en de angst voor verder geweld moeten verdragen.”
“Vrouwen dragen de last om hun gezin veilig te houden, terwijl ze het risico en de angst voor verder geweld moeten verdragen.”
DRC worstelt met een crisis die al tientallen jaren duurt, waardoor gemeenschappen in een staat van voortdurende onzekerheid en kwetsbaarheid verkeren. Meer dan 6 miljoen mensen zijn ontheemd, en de recente vijandelijkheden verergeren hun situatie. Noord-Kivu, de provincie waar Goma ligt, had al meer dan 2,7 miljoen intern ontheemden voor het conflict oplaaide. Sinds het begin van het jaar 2025 zijn meer dan 400.000 extra mensen ontheemd geraakt door het geweld. Zelfs vóór de recente escalatie van de gevechten in Goma waren de kampen voor ontheemden al overvol omdat families op de vlucht waren voor aanhoudend geweld in de omliggende dorpen. De afgelopen dagen zijn er meer geïmproviseerde onderkomens op steile hellingen zichtbaar en scholen worden gebruikt als tijdelijke huisvesting voor ontheemden. Dit alles onderstreept de wanhopige behoefte aan stabiliteit in de regio. Ook in deze omgeving lopen vrouwen en meisjes een verhoogd risico op gendergerelateerd geweld. Zo is er groot risico op seksueel geweld door gewapende strijders. Seksueel gerelateerd geweld is een verwoestend oorlogswapen waarbij vrouwen overlijden na aanranding.
Onze programma’s zijn zwaar getroffen
De programma’s van CARE in de DRC, die zich richten op economische ondersteuning, het verstrekken van voedsel en medische benodigdheden en het helpen van de meest kwetsbaren, met name vrouwen en meisjes, zijn enorm zwaar getroffen.
“Vóór deze escalatie hadden onze teams en partners al te maken met grote uitdagingen om gemeenschappen in nood te bereiken vanwege wegblokkades en onveilige situaties. Met de recente intensivering van geweld zijn deze uitdagingen enorm toegenomen. In sommige gevallen moeten we routes gebruiken die twee keer zo lang zijn, zelfs via Oeganda, om voorraden naar onze gezondheidscentra te brengen. De humanitaire behoefte is enorm, maar dat geldt ook voor de barrières om degenen in nood te bereiken”, aldus Kingori.
Oproep tot onmiddelijke stop van het geweld
CARE roept dringend op tot het onmiddellijk staken van het geweld, de bescherming van burgers die in de strijd verwikkeld zijn, ongehinderde humanitaire toegang en de inclusie en deelname van vrouwen en meisjes en door vrouwen geleide en mensenrechtenorganisaties in de humanitaire respons. “We kunnen niet toekijken terwijl vrouwen en kinderen de lasten van deze langdurige crisis dragen”, voegde Kingori toe. “Alle moeite moet worden gedaan om levens te beschermen, toegang tot humanitaire hulp te garanderen en de menselijke waardigheid te handhaven.”
“We kunnen niet toekijken terwijl vrouwen en kinderen de lasten van deze langdurige crisis dragen.”
CARE in DRC
De Democratische Republiek Congo wordt al jaren geteisterd door oorlog en conflicten. Door het langdurige geweld en spanningen tussen verschillende stammen en groeperingen, slaan veel mensen op de vlucht, worden mensenrechten geschonden en groeit armoede in het land.
In 1996 was CARE hier voor het eerst actief. Als gevolg van de grootschalige volkerenmoord in Rwanda, vluchtten miljoenen Rwandezen naar Congo. De conflicten die hierop volgden, zorgden ervoor dat CARE in 2002 terugkeerde om mensen in Congo opnieuw noodhulp te bieden.
Ook bij het werk dat CARE verricht in DRC hebben we speciale aandacht voor de behoeften van vrouwen en meisjes. Door te werken aan gelijke rechten voor vrouwen, pakken we armoede bij de wortel aan.
