Klimaatsteun aan ontwikkelingslanden wordt stelselmatig opgeklopt
De klimaatsteun aan ontwikkelingslanden die is toegezegd in het klimaatakkoord blijft niet alleen achter, de officiële cijfers blijken ook op grote schaal overtrokken. Onderzoek van ontwikkelingsorganisatie CARE wijst uit dat rijke landen en financiële instellingen stelselmatig een vertekend beeld schetsen van de hulp die ze bieden voor klimaatadaptatie. Bijna de helft van de steun gaat naar doeleinden die niets met aanpassing aan klimaatverandering te maken hebben.
Het onderzoeksrapport van CARE komt uit in aanloop naar de Climate Adaptation Summit, de internationale klimaattop die door Nederland wordt georganiseerd op 25 januari 2021. Samen met lokale maatschappelijke organisaties in Ghana, Uganda, Ethiopië, Nepal, Vietnam en de Filipijnen, bestudeerde CARE de wijze waarop ontwikkelde landen rapporteerden over financiële steun aan 112 ontwikkelingsprojecten tussen 2013 en 2017. Niet eerder werd zo’n groot onderzoek gedaan naar de besteding van klimaatsteun.
“Dit rapport toont aan dat ontwikkelingslanden maar een fractie ontvangen van wat ze is beloofd in het klimaatakkoord van Parijs. De Climate Adaptation Summit 2021 biedt een kans om dit onrecht aan te pakken.”
Sofia Sprechmann, secretaris-generaal (CARE International)
CARE concludeert dat de officiële cijfers van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) zo’n 42% te hoog liggen. Dit betekent dat van de $16,8 miljard die in 2018 bestempeld werd als klimaatsteun, naar schatting slechts $9,7 miljard daadwerkelijk ging naar het vergroten van de klimaatbestendigheid in arme landen. Het doel uit het klimaatakkoord van Parijs om vanaf 2020 jaarlijks $50 miljard steun te bieden, wordt dus nog lang niet gehaald.
Financiële bijdragen aan projecten die niets te maken hebben met aanpassing aan klimaatverandering zoals de bouw van nieuwe wegen, worden regelmatig geregistreerd als klimaatsteun. Ook wordt steun voor ontwikkelingsprojecten vaak volledig aangemerkt als hulp voor klimaatadaptatie terwijl slechts een klein deel van het budget hiervoor bestemd is.
“Het gaat om veel meer dan cijfers. Waar het om draait, is dat miljoenen mensen die zich in een kwetsbare positie bevinden, steeds vaker in levensgevaar komen door klimaatrampen die zij niet veroorzaakt hebben. Het is zaak het vertrouwen in internationaal klimaatbeleid te herstellen door te zorgen voor een eerlijke en transparante financiële verantwoording en door de afspraken over de beloofde $50 miljard na te komen.”
Bart Weijs, co-auteur (CARE Nederland)
Uit de door CARE onderzochte projecten komt Nederland goed uit de bus. Nederlandse adaptatiefinanciering lijkt inderdaad besteed te zijn waar het voor bedoeld is. Op basis van deze resultaten nodigt CARE de Nederlandse overheid uit om nader te onderzoeken in hoeverre het gehele portfolio van adaptatieprojecten de mensen die zich in de kwetsbaarste positie bevinden ondersteunt om klimaatverandering het hoofd te bieden. Dit is van groot belang in de strijd tegen armoede en ongelijkheid.
Als gastheer van de Climate Adaptation Summit is Nederland in een goede positie om andere landen op te roepen om hetzelfde te doen en leiderschap te tonen in het stellen van een ambitieus nieuw doel op klimaatfinanciering. Daarnaast is, volgens CARE, een herberekening nodig om vast te stellen of Nederland nog in voldoende mate bijdraagt aan de toegezegde steun van het klimaatakkoord.
