Oekraïne: Humanitaire situatie verslechtert en vereist meer steun

De afgelopen dagen wordt naast de aanvallen op Lviv en de hoofdstad Kiev, ook om het district Pokrovsk fel gevochten. Gezien de toenemende dreiging van Russische troepen in het oosten van Oekraïne, vaardigden de nationale autoriteiten in augustus al een verplicht evacuatiebevel uit voor meerdere steden in de Donetsk regio – een bevel dat tienduizenden mensen treft, waaronder vele duizenden kinderen. CARE is nog steeds actief in Pokrovsk, een stad die momenteel op slechts een paar kilometer afstand van de frontlinie ligt. 

Humanitaire noodhulp wordt geleverd in de Donetsk regio. Foto: Artem Lysenko/CARE

“Sinds begin september neemt het aantal dagelijkse aanvallen op infrastructuur in Oekraïne toe, wat veel schade aanricht en de humanitaire crisis verergert. Als gevolg van de beschietingen in Lviv, wat ver van de huidige frontlinie ligt, raakten meer dan 70 appartementencomplexen zwaar beschadigd. 53 mensen zijn in het ziekenhuis opgenomen. Zeven mensen verloren op tragische wijze het leven, waaronder drie kinderen,” zegt Franziska Jörns, interim-landendirecteur CARE Oekraïne. 

Nu het geweld intensiveert, neemt het aantal evacuaties ook snel toe: dagelijks verlaten ongeveer 600 mensen het gebied rondom Pokrovsk, in vergelijking met wat tot voor kort nog 600 evacuaties per maand waren. De meeste mensen vluchten naar de nabijgelegen regio Dnipro. CARE schat dat ongeveer 50 duizend recent ontheemde mensen hier hulp nodig zullen hebben. Maar of zij hier veilig zijn, blijft onzeker.  

“Samen met de militaire opmars aan het oostfront, die een nieuwe golf van interne ontheemding heeft veroorzaakt, maken deze nieuwe aanvallen in het westen van Oekraïne de al hartverscheurende humanitaire situatie nog erger.”

Franziska Jörns, interim-landendirecteur CARE Oekraïne

“In andere steden is een soortgelijke situatie aan de gang,” benadrukt Jörns. “Kharkiv, Poltava, Mykolajivka, Kiev, Dnipro en vele andere steden hebben dagelijks te maken met beschietingen. Hierdoor raakt essentiële infrastructuur verwoest en staan humanitaire organisaties voor weer nieuwe uitdagingen – vooral nu de dagen weer kouder en korter worden. Door de vernietiging van infrastructuur dreigen gemeenschappen geen toegang meer te hebben tot elektriciteit, schoon water en warmte, waardoor de risico’s voor mensen in de meest posities toenemen.” 

Foto: Artem Lysenko/CARE

Ondanks de gevaarlijke situatie, blijft CARE noodhulp bieden 

Essentiële voorzieningen zoals supermarkten, banken en andere sociale diensten zijn zelf vertrokken uit Pokrovsk. CARE is hier wel nog aanwezig en verleent samen met Avalyst mentale en juridische hulp aan getroffenen. Daarnaast hebben we 1.300 hygiënepakketten uitgedeeld aan ouderen en mensen met beperkte mobiliteit. Ook ondersteunen we degenen die uit Pokrovsk zijn geëvacueerd door middel van cash geld, zodat zij zelf de nodige levensmiddelen kunnen kopen.  

“Vrouwen en kinderen die het slachtoffer zijn van dit meedogenloze geweld hebben enorm veel behoefte aan hulp en de geruststelling dat ze niet in de steek gelaten worden. Velen van hen moesten meerdere keren evacueren en zijn hierdoor getraumatiseerd,” zegt Darya Romanenko, CARE Oekraïne’s regiodirecteur in Oost-Oekraïne.  

Door het verhoogde risico op gendergerelateerd geweld, zoals huiselijk geweld en seksueel geweld, treft de oorlog vrouwen en meisjes onevenredig hard. “Hoewel zij ongelofelijk veerkrachtig zijn, brengen problemen zoals huiselijk geweld, het gebrek aan veilige ruimtes en de beperkte toegang tot essentiële diensten hun fysieke en mentale gezondheid in gevaar,” zegt Imogen Davies, senior-adviseur Gender, Gelijkheid & Inclusie bij CARE Oekraïne. 

Veel van de vrouwen die van CARE noodhulp ontvangen zijn alleenstaande moeders. Foto: Artem Lysenko/CARE

Daarom is het zo belangrijk dat CARE en haar partners aanwezig blijven. “We zijn erg dankbaar voor de inzet van onze partners die ter plaatse blijven, ondanks het gevaar, om essentiële steun te bieden,” benadrukt Darya Romanenko, CARE Oekraïne’s regiodirecteur in Oost-Oekraïne. “We werken momenteel hard aan een noodplan om vanuit andere locaties zoals Sloviansk of Dnipro hulp te verlenen. We moeten onze collega’s beschermen en tegelijkertijd onze steun aan de getroffen gemeenschappen voortzetten.”  

Wat doet CARE?

Met steun van de Europese Unie heeft CARE samen met Avalyst meer dan 5 duizend mensen kunnen helpen sinds de opening van het buurtcentrum in Pokrovsk in september 2023. Elke dag ontvangt het centrum minstens 15 aanvragen – en deze cijfers zijn aan het stijgen. “We zijn bereid om mensen hier te blijven ondersteunen in deze uitdagende omstandigheden. Zij hebben ons juridische advies en onze mentale steun nodig, zodat ze zich niet in de steek gelaten voelen in deze moeilijke tijd,” voegt Alyona Pylypchuk, coördinator bescherming bij Avalyst, toe.  

Olga, een ontheemde vrouw die nu nog in Pokrovsk verblijft, vertelt over de beangstigende situatie en de steun die haar gezin ontvangt. “Na het eerste gesprek met een psycholoog ging het wat beter met mijn kinderen. En er is hier veel aandacht voor veiligheid. Zo heeft het centrum anti-explosie luiken geïnstalleerd, waardoor ik me zekerder voel over de veiligheid van mijn kinderen.”  

CARE doet een dringende oproep aan de internationale gemeenschap om hun steun aan Oekraïne te verhogen, gezien de toenemende behoefte aan humanitaire noodhulp en veiligheid. Daarnaast benadrukt CARE het belang van een genderspecifieke aanpak en de betrokkenheid van vrouwenrechtenorganisaties om de dringende behoeften van vrouwen en meisjes, die vaak in de meest kwetsbare posities verkeren, zo effectief mogelijk aan te pakken.