Soedan: 500 dagen verwoesting, vernietiging en verloren levens

Vandaag is het precies 500 dagen geleden dat het meedogenloze conflict in Soedan uitbrak. Sindsdien zijn er meer dan 18 duizend mensen gedood, 33 duizend mensen gewond geraakt en 10 miljoen mensen op de vlucht geslagen, waarvan 7 miljoen binnen de eigen landsgrenzen. Hiermee heeft Soedan het grootste aantal intern ontheemde mensen wereldwijd – mensen die allemaal dringend humanitaire hulp nodig hebben. Daarnaast kampt het land met de grootste hongercrisis ter wereld, gezien de miljoenen mensen die op dit moment hongerlijden. Zolang het geweld niet stopt, ziet de toekomst van Soedan er somber en onzeker uit.  

© CARE / Mohamed Abdulmajid
Een CARE-medewerker levert hulpmiddelen aan een gezondheidscentrum waar cholera wordt behandeld, als onderdeel van de maatregelen tegen een cholera-uitbraak in Soedan als gevolg van recente overstromingen. Foto: CARE/Mohamed Abdulmajid

“De situatie is catastrofaal en de wereld moet ophouden de ogen te sluiten voor de verwoesting en het lijden,” benadrukt Abdirahman Ali, CARE Soedans landendirecteur. “Door de oorlog is het gezondheidszorgsysteem in elkaar gestort. Door het gemiste plantseizoen rijzen voedselprijzen de pan uit. Door de forse toename in seksueel en gendergerelateerd geweld leven vrouwen en meisjes continu in angst. Ondertussen hebben hulpverleners moeite om mensen in nood te bereiken.”  

Nu meer dan 75 procent van de gezondheidscentra is verwoest, hebben miljoenen mensen geen toegang meer tot essentiële medische hulp. Zo lopen zwangere vrouwen het risico hun baby te verliezen in geval van complicaties tijdens een bevalling en moeten onschuldige burgers die plots gewond raken kilometers afleggen om de nodige zorg te krijgen. Dit maakt het lijden van de Soedanese bevolking, die al in een zeer kwetsbare situatie verkeerde, nog erger. 

“De oorlog heeft ons vredige leven in Khartoem verwoest. Sinds april 2023 hebben we al zoveel leed doorstaan.”

Hawa, een 60-jarige vrouw en moeder uit Khartoem

“Aan het begin van de oorlog werd mijn man op weg naar de markt neergeschoten,” vertelt Hawa, een 60-jarige moeder die maanden op zoek was naar hulp voor haar gewonde man en dochter. “Samen met mijn zwangere dochter ontvluchtten we de stad op zoek naar medische zorg. De reis was een nachtmerrie – lang en slopend – door de vele controleposten en het gebrek aan betrouwbaar vervoer. Onderweg zagen we veel doden en hadden we vaak niet genoeg te eten. Eenmaal in Kassala is mijn man behandeld en mijn dochter bevallen. Ondanks dat ik hier een klein bedrijfje ben begonnen, heb ik moeite om mijn gezin van voldoende voedsel te voorzien.”   

Ramp op ramp op ramp 

De huidige overstromingen, die huizen verwoesten en vluchtelingenkampen wegspoelen, verergeren het lijden in heel Soedan. Door de hevige regen worden vele mensen blootgesteld aan cholera. Deze ziekte heeft al 22 levens geëist en blijft zich verspreiden. Daarnaast zijn veel belangrijke wegen nu onbegaanbaar, wat het werk van humanitaire hulpverleners nog moeilijker maakt. 

© CARE / Mohamed Abdulmajid
CARE-medewerkers leveren noodhulp aan een gezondheidscentrum waar cholera wordt behandeld. Foto: CARE/Mohamed Abdulmajid

Een ander groot probleem is de hongersnood. Naar schatting lijden 25,6 miljoen mensen, bijna de helft van de Soedanese bevolking, ernstige honger – velen van hen dreigen zelfs hierdoor te overlijden. Veel boeren hadden tijdens het plantseizoen geen toegang tot de markten om de nodige landbouwmiddelen te kopen. De boeren die dit wel hadden, konden veel middelen niet betalen. Hierdoor zijn de landbouwopbrengsten dit jaar erg slecht. In sommige regio’s is al vastgesteld dat er hongersnood heerst, terwijl de situatie in andere gebieden nog onbekend is door het gebrek aan toegang. In kampen voor ontheemden in Oost-Darfur hebben mensen geen andere keuze dan bladeren van de bomen te eten.  

Het lijden in Soedan moet stoppen

“Iedere dag sterven er meer Soedanezen door toedoen van conflict, honger, ziektes en overstromingen,” zegt Ali. “De wereld is 500 dagen te laat om de geweren het zwijgen op te leggen, vrede te laten overwinnen, en de humanitaire respons in Soedan op te schalen.”   

Er moet dringend een einde komen aan deze verwoestende crisis en het lijden van de Soedanese bevolking – en dit vereist collectieve actie. De strijdende partijen moeten een staakt-het-vuren bereiken en het internationaal humanitair recht naleven. Burgers zijn namelijk geen doelwit, seksueel geweld is geen oorlogswapen, en humanitaire hulpverleners moeten ongehinderd mensen in nood kunnen ondersteunen.  

Om verder lijden te voorkomen, moet de internationale gemeenschap nu handelen. Financiering voor humanitaire hulp in Soedan is van groot belang, met name om mensen in de meest kwetsbare posities te ondersteunen. “Onmiddellijke actie is nodig om de talrijke uitdagingen aan te pakken waarmee vrouwen en meisjes in Soedan en omliggende landen worden geconfronteerd,” benadrukt CARE Soedans landendirecteur Abdirahman Ali.    

CARE verleent noodhulp in Soedan 

CARE Soedan heeft al meer dan 116 duizend mensen bereikt met voeding en meer dan 911 duizend mensen met schoon water en sanitaire voorzieningen (WASH). CARE Soedan blijft in vier van de zes regio’s met bestaande programma’s werken. Op 12 mei jl. was 80 procent van de activiteiten van CARE operationeel. Noodhulp in de vorm van voeding voor kinderen gaan door, net zoals de steun aan zwangere en zogende moeders in 47 gezondheidscentra in Oost-Darfur, Kassala, Gedaref en Zuid-Darfur. In sommige van deze regio’s ondersteunt CARE meer dan 5 duizend vrouwen met zaden, landbouwmiddelen, kunstmest en veeteelt.