Syrië: CARE steunt vrouwen in de strijd tegen geweld
In een bescheiden ruimte in een kamp in het noorden van Syrië verwelkomt Mira* regelmatig jonge vrouwen en meisjes en creëert ze een veilige omgeving waarin zij hun stem kunnen laten horen – wat in dit gebied zeldzaam is. Als psychosociaal hulpverlener helpt zij hen negatieve maatschappelijke normen te doorbreken en weerbaarder te worden. Mira’s sessies zijn onderdeel van een project dat wordt gefinancierd door de Europese Unie en uitgevoerd door CARE’s partnerorganisatie Shafak in verschillende locaties in Noordwest-Syrië. Het doel? Geweld tegen vrouwen bestrijden.
“Gendergerelateerd geweld blijft een groot probleem in onze regio door gewoonten en tradities die gewelddadig gedrag versterken, vooral onder mannen,” legt Mira uit. Al bijna een jaar begeleidt ze meisjes om hun bewustwording over geweld tegen vrouwen te vergroten. Tijdens deze sessies laat ze hen op een veilige manier kennismaken met verschillende vormen van misbruik – van verbaal tot fysiek – die de jonge deelnemers vaak (nog) niet herkennen.
“We hebben geleerd hoe we onszelf kunnen verdedigen. Ik voel me nu veel beter omdat de lerares ons heeft geleerd hoe we onszelf kunnen beschermen en seksuele uitbuiting kunnen vermijden,” zegt de 12-jarige deelnemer Rada*. Hannah*, ook 12 jaar oud, zegt dat ze iets nuttigs heeft geleerd voor later. “Ik weet nu wat verbaal, fysiek, emotioneel en seksueel geweld is. En ik begrijp dat het ontnemen van rechten en middelen ook een vorm van geweld tegen vrouwen is.”
“Bepaalde vormen van geweld worden misschien over het hoofd gezien of door vrouwen gezien als een vorm van discipline die door mannen wordt opgelegd,” vervolgt Mira. “Wilskracht is het krachtigste instrument dat vrouwen hebben om dit te bestrijden. Vrouwen in Syrië staan voor talloze sociale uitdagingen, waarvoor een sterke wil nodig is om ze te overwinnen.”
Tijdens Mira’s sessies creëert ze voor elke deelnemer een manier om haar ervaringen te uiten. “Vrouwen schamen zich vaak te veel om over hun ervaringen te praten. Ze hebben geleerd dat ze door hulp te zoeken mogelijk familiegeheimen verraden of zich onverantwoordelijk gedragen. Maar naarmate ze meer sessies volgen, durven de meisjes zich steeds meer open te stellen.”
Wat er vervolgens gebeurt, is pure magie. Mira geeft een voorbeeld:
“Ik zal nooit de vrouw vergeten die al heel jong trouwde en later van him ging scheiden. Haar familie twijfelde of ze haar en haar kinderen weer zouden accepteren. Sommige familieleden probeerden haar zelfs te dwingen terug te keren naar haar ex-man, ondanks dat hij dit weigerde. Dit zat haar erg dwars. Toen ze onze sessies begon te volgen wist ze niet goed wat ze moest doen, maar toen besloot ze terug te gaan naar school. Dit ging haar heel goed af. Later nam ze contact met me op om me te bedanken voor mijn steun in deze moeilijke tijd.”
Hulpverleners zoals Mira betrekken ook mannen en jongens in gesprekken over de gevaren van gendergerelateerd geweld, met als doel om hun bewustzijn te vergroten. Er zijn overigens ook mannelijke hulpverleners die dit soort sessies verzorgen voor andere mannen en jongens.
“Om geweld effectief te kunnen bestrijden, is het belangrijk dat iedereen begrijpt wat voor schade het kan aanrichten in onze samenleving,” benadrukt Mira.
Door haar volhardende steun helpt Mira jonge vrouwen en meisjes een leven voor zich te zien dat niet wordt bepaald door angst, maar door kracht en hoop. Tegelijkertijd benadrukt ze dat de psychologische impact van de jarenlange oorlog en de humanitaire crises waarmee Syriërs dagelijks worden geconfronteerd, belangrijke oorzaken zijn van gendergerelateerd geweld. Op de vraag wat haar wens is voor de 16 Dagen van Activisme tegen Gendergerelateerd Geweld campagne, antwoordt ze dan ook:
“Ik wens vrede en stabiliteit voor Syriërs, evenals voor elke ontheemde persoon die terugkeert naar zijn of haar thuisland. Alleen in een omgeving waar vrede en veiligheid voorop staan, kunnen we spreken over het beëindiging van gendergerelateerd geweld.”
*Namen zijn gewijzigd om personen te beschermen
