Turkije en Syrië: Nu de noodtoestand ten einde is, ligt de nadruk op wederopbouw 

Door Elorry Mahou, Programmamanager Humanitaire Actie bij CARE Nederland

Op 6 februari 2023 werden Turkije en Syrië getroffen door een reeks dodelijke aardbevingen. De impact was zo groot en de nood zo hoog dat 10 hulporganisaties, waaronder CARE Nederland, hun krachten bundelden onder de noemer Giro555 en de Nederlandse bevolking opriepen om geld in te zamelen voor de slachtoffers van de ramp. Hoewel de noodtoestand nu is opgeheven, scholen weer opengaan en mensen beginnen terug te keren naar hun huizen, blijft de behoefte aan humanitaire hulp erg groot. Onlangs bezocht ik de Turkse provincies Hatay en Gaziantep om met getroffenen te praten over hun huidige leefomstandigheden en hoe CARE bijdraagt aan de wederopbouw.  

Nadia en Emir zijn dankbaar voor de steun van mensen wereldwijd 

Mijn eerste gesprek was met de 48-jarige Nadia* en 55-jarige Emir*. Sinds de aardbevingen woont hun hele gezin, bestaande uit vier volwassen kinderen en tien kleinkinderen, in een containerstad in de Turkse provincie Hatay. We zitten buiten aan de voorkant van hun tijdelijke woning, felgekleurde bloemen versieren de gevel van de container, terwijl Nadia en Emir mij vertellen over de nacht van de natuurramp: “De aardbeving vond rond vier uur ‘s ochtends plaats en we werden rond 12 uur ‘s middags gered,” zegt Nadia.  

Hoewel het gezin de ramp overleefde, kwamen 200 leden uit de gemeenschap om het leven. Uit hun huis, een gebouw met twee verdiepingen dat nu volledig is verwoest, konden ze niets meer redden. Hierna woonden ze meerdere maanden in een tent totdat ze in oktober 2023 een container mochten betrekken. 

“We wensen dat niemand hoeft mee te maken wat wij hebben meegemaakt.”

Nadia

Nadia rent naar binnen en komt met een paar potten en pannen in haar handen en een grote lach op haar gezicht weer naar buiten. “Na de aardbeving hadden we niet eens een beker om uit te drinken. Deze spullen kwamen zo goed van pas. We hadden niets en dit is precies wat we nodig hadden,” legt ze uit.  

Nadia en Emir ontvingen ook hygiënepakketten van CARE, waar onder meer een emmer, sponsjes, zeep, toiletpapier en een waslijn in zaten. “De hygiënepakketten waren echt een opsteker voor ons. Het eerste wat we deden nadat we ze hadden ontvangen was een douche nemen. Dit was zo belangrijk,” vertelt Nadia.  

Voordat we weer afscheid nemen, benadrukt Nadia dat ze erg dankbaar zijn voor alle steun die ze hebben ontvangen van hulporganisaties en mensen uit andere landen. Ze geeft ook aan dat er een sterk gevoel van wederzijds vertrouwen is met CARE. “We voelen jullie steun en willen de handen van CARE bij ons houden.”

Nizar droomt van een nieuwe kapsalon  

De Syrische Nizar* woont sinds 2014 in Turkije, maar door de aardbeving begin vorig jaar zijn hij, zijn vrouw Sara* en hun drie kinderen alles verloren. “De aardbeving heeft alles verwoest. Mijn vrouw en zoon hebben uren onder het puin gelegen,” vertelt Nizar. “Na de aardbeving leefden we maandenlang in een tent en hebben we alle weersomstandigheden meegemaakt.”  

Zodra Nizar en zijn gezin een container kregen aangewezen van een andere hulporganisatie, ontvingen zij van CARE geld waarmee ze faciliteiten kunnen opbouwen, inboedel kunnen kopen en er een fijn huis van kunnen maken. Wanneer ik Nizar en zijn gezin bezoek, zijn ze daar nog steeds druk mee bezig.  

“Deze steun is zo belangrijk voor ons.”

Nizar

De ondersteuning die ze van CARE en andere hulporganisaties krijgen is ontzettend belangrijk voor ze. Nizar werkt als dagloner, maar dit biedt geen stabiel inkomen aangezien het werk van dag tot dag verandert, afhankelijk van wat er op dat moment nodig is. Terwijl hij al het gereedschap dat hij in een tas bewaart laat zien, vertelt Nizar over zijn droom om opnieuw als kapper te beginnen: “Ik heb gewoon ergens een paar vierkante meter nodig en dan kan ik zo weer aan de slag. Ik wil graag delen hoe blij ik ben dat ik deze steun krijg, maar ik wil ook werken en het goede voorbeeld geven.” 

Door onze steun voelt Haya zich gesterkt  

Het persoonlijke verhaal van de Syrische Haya* raakte me diep. Ondanks dat we via een tolk praatten, keken we elkaar recht in de ogen. Ze is 40 jaar oud en woont met haar zeven kinderen. Haya vertelt me dat haar man tijdens de oorlog in Syrië is overleden, waarna ze als alleenstaande moeder met haar kinderen naar Turkije is gekomen om een nieuw leven op te bouwen.  

Door de aardbeving is het gezin alles opnieuw kwijtgeraakt. Na deze ramp hebben ze een tijd in een tent gewoond, totdat ze uiteindelijk een container van een andere hulporganisaties kregen. Met het geld dat Haya van CARE heeft gekregen kan ze hun tijdelijke woning inrichten.  

Ze is hard aan het werk, met haar sluier onder een muts, wanneer ik aankom om met haar te praten. “Dankzij deze hulp kan ik een sterke moeder en vrouw zijn. Ik voel me gesterkt en mijn gezin is veilig.” zegt Haya met een prachtige glimlach op haar gezicht.  

Voordat ik weer verder ga, bedanken we elkaar en legt Haya haar hand op mijn arm – het is wonderbaarlijk hoe een klein gebaar zo krachtig kan zijn.  

Honing biedt Omer een bron van inkomen 

Ik spreek als laatste met Omer*, een Turkse man die net als vele anderen door de aardbeving zijn huis is verloren. Zijn vrouw heeft een lange tijd onder het puin gelegen en uiteindelijk heeft hij haar zelf kunnen redden. Ze raakte echter zwaargewond en is nu in de Turkse hoofdstad Ankara voor medische behandelingen.  

Ondertussen verblijft Omer in de provincie Hatay en richt hij zich op het herstellen van hun inkomen. Voor de aardbeving werkte hij als timmerman en kon makkelijk rondkomen, maar de natuurramp heeft al zijn apparatuur vernield. Dus is hij op zoek gegaan naar een andere manier om geld te verdienen: de bijenteelt.  

Dankzij de financiële steun van CARE kon de veerkrachtige Omer zijn inkomen als imker weer opbouwen. De bijenkorven worden niet alleen door hem verzorgd, hij heeft ze ook helemaal zelf gebouwd.

Maanden na de ramp blijft humanitaire hulp van groot belang 

Volgens de Verenigde Naties leven in het getroffen gebied ongeveer 2,4 miljoen mensen in een tijdelijke woning. Terwijl een deel van de slachtoffers in tenten, containers en publieke ruimtes zoals universiteiten verblijft, woont de meerderheid op plekken waar zij weinig tot geen toegang hebben tot voorzieningen. Het doel van ons werk in deze regio is daarom om getroffenen te voorzien in hun eerste levensbehoeften om zo hun lijden te verminderen.  

CARE is al lang actief in zowel Turkije als Syrië, waardoor we het getroffen gebied en de behoeften van de lokale bevolking goed kennen. Direct na de aardbevingen hebben we noodhulp geleverd in de vorm van onderdak, voedsel, hygiënepakketten, water en sanitaire voorzieningen, kachels en cash geld. In het Syrische district Azaz hebben we spaar- en leengroepen opgezet, waardoor mensen hun levens weer kunnen opbouwen.  

Maar na bijna anderhalf jaar na deze ramp beginnen de fondsen sterk af te nemen, ondanks dat de behoefte aan zowel noodhulp als ondersteuning bij het herstel van bestaansmiddelen nog steeds erg groot is.

*Alle namen van genoemde personen zijn veranderd om privacy redenen.