Filipijnen: Veiligheid en veerkracht staan voorop na supertyfoon Egay 

In een noordelijke provincie van de Filipijnen vertelt een vrouw hoe zij en haar gemeenschap samenkomen om veiligere huizen te bouwen. 

Miriam Bisares, 31 jaar oud, verloor haar huis en bijna al haar bezittingen toen in juli vorig jaar supertyfoon Egay – ook wel bekend als tyfoon Doksuri – de Filipijnen trof. In twee dagen tijd viel er meer dan een maand aan regen, raakten ongeveer 56 duizend huizen beschadigd en werden drie miljoen mensen getroffen door deze natuurramp. 

Miriam woont met haar man en drie kinderen in een barangay (dorp) aan een rivier in Abra, een van de zwaarst getroffen provincies. Op de dag dat Egay toesloeg kon het gezin niet makkelijk in veiligheid komen. Haar twee oudere kinderen, beiden tieners, hadden waterpokken en waren te ziek om zelf te rennen. De paden naar hoger gelegen terrein waren onbegaanbaar door de overstroming, dus moesten ze noodgedwongen een weg banen door dicht struikgewas.  

Miriam en haar gemeenschap beschouwen de nasleep van supertyfoon Egay als een moeilijke tijd – maar naast herinneringen aan het leed, zijn er ook herinneringen aan de gezamenlijke wederopbouw. Te midden van alle uitdagingen stonden vrouwen zoals Miriam op als leiders en speelden een cruciale rol in het helpen van de gemeenschap om veerkrachtiger te worden. Met humanitaire steun van de Europese Unie en het ACCESS-project, richtte haar gemeenschap zich op het bouwen van veiligere huizen.

In de 14 jaar dat Miriams familie in Barangay Sao-atan in Bangued in de provincie Abra woonde, hadden ze nog nooit overstromingen meegemaakt die zo verwoestend waren als supertyfoon Egay. Hun oude hut – gemaakt van lichte materialen en gelegen op een paar meter afstand van de rand van de klif van de rivier – werd volledig weggevaagd. 

Herstel was moeilijk, aangezien Miriam en haar man allebei geen vaste baan hebben. Miriam werkt af en toe in de verkoop als “push girl” en haar man als handelsreiziger bij een voedselproductiebedrijf. 

Dat Barangay Sao-atan naast een rivier ligt is zowel een zegen als een last. Aan de ene kant kunnen bewoners de vruchtbare oevers met gewassen beplanten, maar aan de andere kant is het dorp hierdoor gevoelig voor overstromingen. 

De rivier dient ook als waterbron voor huishoudelijk gebruik. Tijdens het regenseizoen wordt het water echter troebel en onbruikbaar. Tijdens droge periodes is er minder water in de rivier en moeten bewoners de steile klif op en af klimmen terwijl ze één of twee emmers balanceren. 

Het was pas 10:00 uur in de ochtend toen het water snel begon te stijgen op de dag dat supertyfoon Egay toesloeg. Te midden van zware regen en sterke winden verliet Miriams familie hun huis en zocht tijdelijk onderdak in deze hut, die op iets hoger terrein staat en dus verder van de rivier is verwijderd. Maar om 18.00 uur stond het water weer aan hun voeten. Met een groot mes sneden ze een pad door de struiken om te kunnen ontsnappen. 

Miriams familie verloor die dag bijna alles. Gelukkig had haar oudste kind eraan gedacht om belangrijke documenten te redden, zoals geboorteaktes en zelfs de middelbareschooldiploma’s van haar ouders.

Toen het water zich terugtrok, begon het herstel. Dit was een collectieve inspanning van de gemeenschap. Miriam en haar gezin verbleven een maand bij een familielid. Dankzij een ander familielid, die een onvruchtbaar stuk land bezat op een verhoogd deel van het dorp waar Miriam en andere buren hun huizen mochten herbouwen, konden degenen die het hardst getroffen waren door de overstromingen opnieuw beginnen op een veiligere locatie. 

Maanden na de tyfoon liggen beschadigde plastic “durabox-kasten” – de modder eraf gepoetst en achtergelaten om in de zon op te drogen – nog steeds verspreid door het dorp. 

Via het ACCESS-project ontvingen Miriam en andere ernstig getroffen bewoners ondersteuning voor onderdak door middel van reparatiekits en trainingssessies over hoe ze veiliger hun huizen konden herbouwen. Het project moedigde de gemeenschap aan om hier samen aan te werken. 

Er werd ook een team van mobiele huisspecialisten opgericht, een groep gemeenschapsleden die ervoor zorgden dat huizen op de juiste manier werden gerepareerd of herbouwd. Als lid van het team leerde Miriam veel over de principes van Veiliger Herbouwen (VBH). Daardoor kan ze nu uitleggen waarom sterke versteviging en verbindingen, verankerde palen en andere VBH-technieken essentieel zijn voor het bouwen van een veilige woning. 

Miriam en haar familie betrokken een maand voor Kerstmis hun nieuwe huis. “Het is een enorm verschil. We zijn hier veilig en comfortabel. We maken ons geen zorgen meer dat het water ons zal bereiken in geval van een tyfoon,” zegt Miriam.

Het project verleende ook hulp op het gebied van water, hygiëne en sanitaire voorzieningen (WASH) door een watersysteem te bouwen en activiteiten rondom hygiëne te organiseren. Ook zijn er schaduwrijke banken bij het watersysteem gebouwd, waar vrouwen soms samenkomen, huishoudelijke taken doen of gewoon even gaan zitten voor een praatje. 

“De ouderen zeggen dat het een wonder is dat we hier nu water hebben. Dat was altijd een probleem,” zegt Miriam. 

Tegenwoordig zijn Miriam en haar man gefocust op het verzorgen van de kinderen. Hij kookt voor hen voordat hij naar het werk gaat, terwijl zij ze naar school brengt en weer ophaalt. Op de vraag welke doelen ze voor haar gezin heeft, zegt ze: “Ik hoop dat we hen alle drie kunnen ondersteunen, zodat ze hun school kunnen afmaken en een betere toekomst hebben.” 

Het ACCESS-project bood onderdak aan ongeveer 1.650 personen en repareerde 530 huizen in de provincies Abra en Cagayan. Het project wordt gefinancierd door de Burgerbescherming en Humanitaire Hulpoperaties van de Europese Unie en wordt uitgevoerd door ACCORD Inc., Action Against Hunger Philippines, Humanity and Inclusion Philippines, Community Organizers Multiversity en CARE Philippines.