Herstel in de kou: hoe Oekraïne zich voorbereidt op de winter in oorlog

Een oud Oekraïens gezegde luidt: “Bereid je slee voor in de zomer.” Dit gezegde benadrukt het belang van een vroege voorbereiding, vooral in de strenge Oekraïense winters die vaak van oktober tot maart duren. De aanhoudende oorlog heeft dit probleem nog verergerd, waarbij de vernietiging van kritieke en civiele infrastructuur ertoe heeft geleid dat miljoenen Oekraïners zonder elektriciteit, warmte en soms zelfs een dak boven hun hoofd zitten.

De winter van 2023-2024 onderstreepte een aanzienlijke toename van de humanitaire behoeften tijdens het winterseizoen. Vanwege noodgevallen was dit, gezien de verslechterende situatie, waarschijnlijk dat de humanitaire behoeften in de winter van 2024-2025 nog groter zullen zijn.

Oekraïne heeft al een elektriciteitsbesparend regime ingevoerd met geplande stroomuitval in het hele land. Aanhoudende aanvallen hebben meer dan 80% van de warmteopslag in Oekraïne vernietigd, en de daaruit voortvloeiende verstoringen van de stroomvoorziening hebben de werking van ziekenhuizen, scholen en administratieve centra aangetast.

De huizen van meer dan 2 miljoen Oekraïners zijn verwoest. En de 86.000 mensen die momenteel in tijdelijke onderkomens wonen, lopen een verhoogd risico van temperaturen ver beneden het vriespunt.

Extreem uitdagende winteromstandigheden

Valentyna, 52, was een van de mensen op het CARE-distributiepunt in Kherson in januari 2024. “Deze slaapzakken, gaskachels, dekens en matrassen redden de levens van vele mensen die momenteel in appartementen verblijven met een kamertemperatuur van slechts 2 graden.” zei ze.

Mensen kunnen hun beschadigde huis vaak niet verlaten vanwege beperkte mobiliteit, financiële beperkingen of de verantwoordelijkheid om voor anderen te zorgen. De angst om in beschadigde huizen te verblijven die onder vuur worden genomen is groot. En daarnaast is het gebrek aan verwarming in de winter een uitdaging voor de emotionele en fysieke gesteldheid.

Distributie van slaapzakken, matrassen, gaskachels en andere artikelen voor het winterverblijf in Kherson, januari 2024.

Andriy Zaytsev, een 46-jarige inwoner van Martove in Charkov, deelde zijn ervaring toen bijna alle inwoners van zijn dorp vastzaten omdat de bruggen die hen verbond met door Oekraïne gecontroleerde gebieden waren opgeblazen. Omdat er geen werk was en de bewegingsvrijheid beperkt was door de aanwezigheid van landmijnen, konden veel mensen hun huizen niet verwarmen. “Het huis van mijn vader draait bijvoorbeeld op gas. Zijn pensioen bedraagt ​​2300 UAH, maar zijn maandelijkse gasrekening bedraagt, zelfs met sparen, maar liefst 2000 UAH. Naar het bos gaan om brandhout te halen is gevaarlijk vanwege de mijnenvelden”, zei Andriy. De door CARE geleverde brandstofbriketten waren een levensader voor de mensen in Martove.

Andriy en zijn vrouw ontvingen brandstofbriketten van CARE in de regio Charkov, februari 2024.

De impact van de hulp van CARE

De winterhulp van CARE aan de Oekraïners omvatte activiteiten op het gebied van reparatie van beschadigde particuliere woningen, het verbeteren van omstandigheden in schuilplaatsen voor ontheemden, het vervangen van ramen, het uitrusten van huizen met verwarming, het repareren van daken en sanitaire voorzieningen, het distribueren van vaste brandstof, warme kleding, slaapzakken en zelfs financiële hulp.

Voor velen is deze hulp levensreddend geweest. Zoals opgemerkt door Svitlana, een inwoner van het kleine stadje Luch in de regio Mykolaiv. Ongeveer 25 procent van de mensen kon naar de stad terugkeren dankzij hulp bij het herstel van huizen. Mensen konden kapotte ramen of gerepareerde daken niet zelf vervangen vanwege werkloosheid en beperkte sociale uitkeringen.

De situatie in tijdelijke onderkomens is vergelijkbaar. “Momenteel hebben we 120 inwoners, voornamelijk degenen die de bezette gebieden van de regio Zaporizja zijn ontvlucht”, zegt Alla Madai, manager van een slaapzaal voor intern ontheemden in Zaporizja. “Dankzij de hulporganisaties hebben we in onze slaapzaal oude houten ramen vervangen door nieuwe kunststof ramen. Hierdoor is het comfort voor onze bewoners verbeterd.”

Alla Madai, manager van een slaapzaal in Zaporizja

Voorbereiden op de komende winter

Afgelopen winter bereikten de programma’s van CARE 20.000 mensen in Oekraïne. Met steun van lokale partnerorganisaties zijn 3.000 woningen gerepareerd, inclusief dakreparaties en raamvervanging. Nog eens 3.000 mensen kregen vaste brandstof voor verwarming, en 1.500 mensen kregen warme kleding, thermisch ondergoed en andere benodigdheden. CARE ondersteunde ook de reparatie van 495 collectieve centra en schuilplaatsen en leverde bijna 10.000 generatoren voor verschillende gemeenschapscentra en andere faciliteiten.

Tatjana, 68 jaar, Izium. Haar ramen werden beschadigd door een raketaanval in maart 2022. Ze neemt nu deel aan het CARE Ukraine Winterization and Resilience Program.

Om een ​​effectieve voorbereiding op de nieuwe winter te garanderen, begonnen CARE en haar partners al vroeg in de zomer met hun werk. “Onze specialisten voerden behoefteanalyses uit in gemeenschappen zonder gecentraliseerde gasvoorziening en werkten met focusgroepen. Gemeenschappen benaderen de winter met grote voorzichtigheid en zijn ongerust. Ze bereiden zich voor op uiterst uitdagende omstandigheden, waaronder verwarmingsstoringen en black-outs. De bevolking van deze gemeenschappen hebben dringend brandstof nodig. Er is tegenwoordig veel vraag naar vaste brandstoffen, en niet alleen naar geld, omdat het voor veel ouderen in deze gemeenschappen een uitdaging zal zijn om aan brandstof te komen. Bovendien is de coördinatie in veel gebieden ernstig verstoord. Daarom is het bieden van tastbare hulp van cruciaal belang ”, benadrukt Olena Pylypchuk, beschermingscoördinator bij de lokale organisatie ‘Avalyst’, een CARE-partner.

De succesvolle ervaring met het winterprogramma van CARE vorig jaar, gecombineerd met de beoordelingen die dit jaar zijn uitgevoerd, biedt een solide basis voor nieuwe winterhulp voor aankomende winter. Er zijn echter voortdurende steun en middelen nodig. “De ervaring van CARE in samenwerking met lokale partnerorganisaties vorig jaar toonde aan dat we hoogwaardige, snelle hulp kunnen bieden, zelfs in frontlijngebieden als Donetsk, Zaporizja, Mykolaiv, Kharkiv en Kherson. Maar we hebben geld nodig om ervoor te zorgen dat niemand in nood met de problemen wordt geconfronteerd”, zegt Franziska Jörns, adjunct-directeur van CARE Oekraïne.