Zambia: Miljoenen mensen lijden honger door langdurige droogte
9,8 miljoen mensen in Zambia – bijna de helft van de bevolking – zijn slachtoffer van langdurige droogte door El Niño. Deze weersomstandigheden teisteren het land en de rest van Zuidelijk Afrika al sinds eind 2023, wat op grote schaal heeft geleid tot mislukte oogsten en opgedroogde waterbronnen. De situatie dwingt talloze gezinnen om het bij één maaltijd per dag te houden. Daarnaast moeten Zambianen door de extreme droogte nu langere afstanden afleggen om schoon water te vinden, wat een dagelijkse uitdaging is en het risico op uitdroging, ziektes en geweld vergroot.
Een van ergste droogtes in Zambia’s geschiedenis
Zambia kampt met een van de ergste droogtes die het land ooit heeft gezien. Van de 9,8 miljoen getroffenen hebben 6,6 miljoen mensen onmiddellijk humanitaire hulp nodig. Uit onderzoek van CARE en haar partners in verschillende districten blijkt dat 79 procent van de mensen slecht scoorde op het gebied van voedselconsumptie – wat in de praktijk betekent dat zij dagelijks weinig tot niets te eten hebben.
Verder viel 76 procent van de getroffenen in deze districten terug op zorgwekkende manieren om deze zware periode door te komen. Denk aan één maaltijd per dag, kleinere porties en ouders die zelf maaltijden overslaan zodat hun kinderen kunnen eten. Door de droogte heeft ook 30 procent van de huishoudens van waterbron moeten veranderen. Daarnaast meldde 89 procent van de huishoudens dat er geen maïs of andere basisproducten meer waren op hun markt.
“Alle producten op onze boerderijen zijn verdord. Het graan van het vorige oogstseizoen is op. Onze dieren sterven omdat er geen weiland of water is. Het is een lijdensweg,” zegt Reicco Mudenda Kamwaya, een 56-jarige moeder van vijf kinderen en leider van 25 boeren in het Zambiaanse dorp Sikalongo.
“We eten maar één maaltijd per dag: lunch. Dit heeft ernstige gevolgen voor onze kinderen. We zien het elke dag, want ze worden ‘s ochtends moeilijk wakker.”
Reicco Mudenda Kamwaya
Door de aanhoudende droogte zijn weilanden en waterbronnen die nodig zijn voor irrigatie, vee en visvangst opgedroogd. Dit watertekort is het meest voelbaar in de 84 Zambiaanse districten waar 76 procent van het vee en 66 procent van het pluimvee leeft.
“De situatie in Zambia wordt met de dag slechter, vooral voor vrouwen en meisjes,” zegt Chikwe Mbweeda, landendirecteur CARE Zambia. “Niet alleen moeten zij lange afstanden afleggen voor water, waardoor ze meer risico lopen op seksueel en gendergerelateerd geweld, maar het water dat ze uiteindelijk vinden is vaak niet schoon. Hierdoor kunnen zij en hun gezinnen ziek worden. De meeste boeren met wie wij samenwerken, vooral vrouwelijke boeren, geven aan dat 90 procent van wat ze hadden geplant nu gestorven is. Dit brengt hun gezinnen in een zeer kwetsbare positie. Daarin moeten we de getroffen gemeenschappen nu ondersteunen.”
Wat doet CARE?
Op dit moment is CARE actief in vier districten in Zambia, waar we humanitaire hulp in de vorm van zowel voedsel als schoon water, sanitaire voorzieningen en hygiëne verlenen. Hiermee hebben we meer dan 39 duizend mensen kunnen bereiken. Om ons werk uit te kunnen breiden naar de andere gebieden waar mensen dringend behoefte aan noodhulp hebben, is er echter meer steun vanuit de internationale gemeenschap nodig.
De crisis in Zambia herinnert ons aan de verwoestende gevolgen van klimaatverandering, die vrouwen en meisjes onevenredig hard raken. Met elke dag die verstrijkt, staan er levens op het spel. De tijd dringt voor miljoenen Zambianen die nu al hongerljiden – hun toekomst hangt af van gezamenlijke inspanningen om deze escalerende humanitaire crisis aan te pakken.
Daarom roept CARE de internationale gemeenschap op om zo snel mogelijk duurzame steun te bieden aan de getroffen bevolking van Zambia. Nationale en lokale ngo’s, met name lokale door vrouwen geleide organisaties, spelen een centrale rol in een effectieve humanitaire respons. Zij staan meestal in direct contact met lokale gemeenschappen en moeten daarom prioriteit krijgen in de verdeling van financiering. Zij weten als geen ander wat vrouwen en meisjes, een van de groepen die momenteel het meest kwetsbaar zijn, nodig hebben. Daarnaast erkennen deze lokale door vrouwen geleide organisaties dat vrouwen en meisjes een belangrijke rol spelen in humanitaire actie. CARE pleit dat dit alles nodig is om de impact van ons humanitaire werk in Zambia te vergroten.
