Teleurstellende uitkomst COP29: Onvoldoende financiering voor klimaatactie in kwetsbare landen
De VN-klimaattop in Bakoe heeft niet geleverd wat nodig is om ontwikkelingslanden te ondersteunen in hun strijd tegen de verwoestende gevolgen van klimaatverandering. Het overeengekomen bedrag van 300 miljard dollar per jaar aan klimaatfinanciering vanaf 2035 is hiervoor ontoereikend. Rijke landen ontlopen hun verantwoordelijkheden door de klimaatrekening door te schuiven naar ontwikkelingslanden en de private sector.
“Het is diep teleurstellend dat er opnieuw wordt gefaald in het ondersteunen van de meest kwetsbare landen,” zegt Rosa van Driel, klimaatexpert van CARE Nederland, die net terug is uit Bakoe. “Wat er nu op tafel ligt, is simpelweg onvoldoende om klimaatkwetsbare landen te ondersteunen in de strijd tegen een klimaatcrisis die zij niet hebben veroorzaakt.”
Van Driel benadrukt ook dat rijke landen met een historische verantwoordelijkheid, zoals de Verenigde Staten en de Europese Unie, hun verplichtingen verder hebben proberen af te zwakken. “De afspraken zijn bewust vaag geformuleerd, met veel onduidelijkheid over waar het geld precies vandaan moet komen. Ze leunen zwaar op leningen van multilaterale ontwikkelingsbanken. Dit creëert ruimte voor financieringsmodellen die kwetsbare mensen niet bereiken en de schuldenlast van ontwikkelingslanden vergroten,” zegt van Driel. “Dit is niet alleen ondoeltreffend, maar ook onrechtvaardig. Rijke landen stellen hun kortetermijnbelangen voorop en blijven hun verantwoordelijkheid ontwijken in de klimaatcrisis.”
Gender in klimaatactie: nog een lange weg te gaan
Tijdens COP29 is ook een nieuwe afspraak gemaakt over de integratie van gendergelijkheid in klimaatactie, met een besluit over een hernieuwd Lima werkprogramma over gender. De top heeft echter opnieuw laten zien hoe hardnekkig de uitdagingen zijn bij het bevorderen van gendergelijkheid. Er ontbreekt ambitie in de onderhandelingen, er is nauwelijks financiële vooruitgang geboekt voor de uitvoering van het werkprogramma. Het is zorgwekkend dat sommige landen actief standpunten tegen gendergelijkheid en mensenrechten promoten.
“Klimaatverandering versterkt bestaande ongelijkheden, waaronder genderongelijkheid,” zegt van Driel. “We zien helaas dat vrouwen en meisjes onvoldoende worden betrokken bij klimaatbeleid, vooral op het hoogste niveau. Tijdens de opening van de COP was slechts 10 procent van de aanwezige wereldleiders vrouw. Dat terwijl vrouwelijk leiderschap essentieel is voor inclusieve en duurzame klimaatoplossingen.”
Te weinig ambitie op mitigatie en een leeg fonds voor klimaatschade
Ook op andere klimaatthema’s werd de afgelopen weken onderhandeld, maar met onvoldoende vooruitgang. Er zijn te weinig stappen genomen om fossiele brandstoffen uit te faseren – vorig jaar nog een belangrijk strijdpunt – en om te voldoen aan de doelstellingen om de opwarming tot 1,5°C te beperken. Het vorig jaar speciaal opgerichte fonds voor klimaatschade – bedoeld om gemeenschappen te ondersteunen die te maken hebben met onvermijdelijke klimaatrampen – blijft vrijwel leeg.
Tijdens COP30 in Belém moeten rijke landen eindelijk verantwoordelijkheid nemen en grotere stappen zetten om de klimaatcrisis rechtvaardig en effectief aan te pakken.
Noot voor de redactie
Rosa van Driel, Klimaatexpert bij CARE Nederland, was aanwezig tijdens de COP29 in Bakoe. Ze is beschikbaar voor media-interviews. Bij interesse kun je contact opnemen met onze persvoorlichter.
Over CARE Nederland
Wij zijn CARE Nederland, onderdeel van CARE, een internationale ontwikkelingsorganisatie actief in meer dan 120 landen wereldwijd. Voortgekomen uit Amerikaanse voedselhulp aan Europa na de Tweede Wereldoorlog, zetten we ons sinds 1945 in voor hen die dat het hardst nodig hebben. CARE ondersteunt mensen op de moeilijkste plekken ter wereld bij het opbouwen van een beter bestaan. We bestrijden armoede door ongelijkheid tegen te gaan. Dit doen we door noodhulp te verlenen, te werken aan gelijke rechten voor vrouwen en door samen te werken met gemeenschappen aan hun weerbaarheid tegen de effecten van klimaatverandering, natuurgeweld en conflict door ze te ondersteunen bij het opbouwen van een duurzaam bestaan. Onze aanpak kenmerkt zich door maatwerk: in overleg met lokale partners en bewoners bepalen we wat nodig is en wat werkt. Want alleen samen bereiken we duurzame resultaten.
