Basma is sociaal ondernemer uit Jordanië

“Ik ben zo trots op wat ik heb bereikt. Ik versterk niet alleen de positie van vrouwen in vluchtelingenkampen, maar help ook bij het oplossen van grote problemen.”

Basma Nazer uit Jordanië constateerde een probleem waarmee veel vrouwen in haar land werden geconfronteerd en nam geen genoegen met achterover leunen en niets doen. Jordanië kent een lange geschiedenis van het verwelkomen en opvangen van honderdduizenden vluchtelingen in het kleine land. Hierin wilde Basma een verschil maken.

Als erkenning van de 370.000 Palestijnse vluchtelingen in Jordanië, waarvan de meerderheid in armoede in vluchtelingenkampen leeft, ging de 34-jarige Basma op zoek naar een manier om de kwetsbaarste mensen in die bevolkingsgroep te ondersteunen: de vrouwen. Die passie resulteerde in haar sociale onderneming ‘Khoyoot’, wat ‘draden’ betekent.

Alleen omdat ze vrouw zijn, heeft het merendeel van de vrouwelijke vluchtelingen beperkt onderwijs gehad en missen ze praktische en sociale vaardigheden. Daarnaast worden in veel gezinnen dochters jong uitgehuwelijkt, wat leidt tot een toename van kindbruiden. Hoewel de vrouwen in staat zijn om te werken, wordt 80% van hen gedwongen thuis te blijven door strenge sociale normen.

Vaardigheden versterken

Het Khoyoot-initiatief van Basma zet samenwerkingsverbanden op met vrouwen in vluchtelingenkampen om met de hand geborduurde producten te maken. Khoyoot biedt de vrouwen borduurcursussen aan, waarna ze zich bij andere vrouwen kunnen aansluiten die de cursus hebben afgerond, om verschillende productlijnen te ontwikkelen. Basma legt uit: “Wanneer ze de cursussen hebben afgerond, helpen we de vrouwen bij het ontwikkelen van merken en het op de markt brengen van de verschillende productlijnen voor wereldwijde verkoop.”

De opbrengst van de verkoop van de producten wordt vervolgens weer gebruikt om meer cursussen en initiatieven binnen het kamp te financieren. Basma gaat verder: “De financiële voordelen gingen gepaard met een gevoel een bijdrage te leveren en een sprankje hoop dat de resultaten verandering zullen brengen voor toekomstige generaties. Khoyoot verbond het hart van het kamp met de rest van de wereld in een poging om gelijkheid te bevorderen en bewustwording te stimuleren.”

Problemen en uitdagingen

Ondanks dit enorme succes is Basma tegen enkele problemen aangelopen, bijvoorbeeld het veranderen van de mentaliteit van de mannen in het kamp om de vrouwen toe te staan deel te nemen aan haar cursussen. Basma legt uit: “In het vluchtelingenkamp geloven niet alle mannen in vrouwen. Mannen leggen hun vrouwen veel beperkingen op en dat is lastig. We hebben talloze keren geprobeerd daarover met mannen te praten, maar dat was geen succes. We konden hun mentaliteit alleen veranderen toen ze zagen dat hun vrouwen en dochters geld binnenbrachten. Ik heb ervoor gezorgd dat de vrouwen van een financiële last voor hun gezinnen zijn veranderd in een bron van inkomsten en dit heeft hun levens veranderd.”

Hoe corona het werk beïnvloedt

COVID-19 voegt een extra complicatie voor Basma en de vluchtelingen toe vanwege reisbeperkingen. Dit betekent dat Basma het kamp nu niet binnen mag om de onderneming draaiend te houden. Ze legt uit: “Ik kan onze producten niet langer uit Jordanië exporteren en geen stoffen importeren uit Europa. Dit heeft een enorme impact gehad op ons werk. De vrouwen zijn voor hun dagelijkse inkomsten afhankelijk van Khoyoot en zijn daar nu dus van verstoken. De vrouwen in het kamp hebben ons nu juist het hardst nodig. We doen ons best om te helpen, maar door beperkt materiaal kunnen we niet verdergaan met de productie. De vrouwen vragen om leningen of zijn afhankelijk van liefdadigheid voor voedsel tijdens deze periode.”

In het kamp zijn nog veel meer veranderingen nodig. Het is zeer belangrijk dat jongens worden onderwezen over de rol van vrouwen. Vrouwen moeten niet alleen worden gezien als uitvoerders van specifieke huishoudelijke taken. Vrouwen kunnen allerlei andere rollen vervullen en ook een bron van inkomsten zijn.

Basma geeft zich echter niet snel gewonnen en voegt hieraan toe: “Momenteel kopen we materiaal lokaal in en proberen we nieuwe productlijnen op te zetten waarmee de vrouwen een dagelijks inkomen kunnen verdienen. Mijn boodschap aan alle bedrijven ter wereld tijdens de COVID-19-pandemie is om te proberen te innoveren en het bedrijfsmodel aan te passen, zodat ze over nieuwe producten beschikken die in deze zware tijden wel verkopen.”

Trots op wat ze heeft bereikt

Via haar onderneming bereikt en ondersteunt Basma vrouwen niet alleen, maar zij neemt ook vrouwen in dienst om de projecten te coördineren en uit te voeren. Haar werk is zeer doelgericht en elk van haar vijf productlijnen is bedoeld om een specifiek probleem aan te pakken, bijvoorbeeld kindhuwelijken. Ze voegt hieraan toe: “Ik ben zo trots op wat ik heb bereikt. Ik bied niet alleen mogelijkheden aan vrouwen in vluchtelingenkampen, maar help ook bij het oplossen van grote problemen zoals geweld tegen vrouwen.”

Ze gaat verder: “Ik ben er ook trots op dat ik vanuit het kamp een groot aantal hoogwaardige productlijnen heb kunnen opzetten. Het heeft veel tijd gekost om de vrouwen op te leiden van beginners tot experts, maar momenteel bereiken we 15 landen over de hele wereld via dit initiatief. Mensen kopen het verhaal achter het product meer dan het product zelf.”

Steun van CARE

Basma heeft steun gekregen van CARE toen ze haar onderneming uitbreidde. Ze heeft geprofiteerd van bedrijfstraining en een subsidie voor de opleiding van de vrouwelijke vluchtelingen en materialen voor het borduren. Ze voegt hieraan toe: “Een bedrijf kan nooit succesvol zijn zonder permanente scholing. De opleiding van CARE was fantastisch, met stapsgewijze begeleiding in belangrijke vaardigheden, onder leiding van een ervaren mentor. Ik heb ook geleerd hoe ik in het openbaar moet spreken, wat belangrijk is voor mijn onderneming.” Ze voegt hieraan toe: “Met ondersteuning van CARE konden we nieuwe markten aanboren en meer aan de merkreputatie werken.”

Rolmodel

Basma is onlangs door CARE Jordanië geselecteerd als rolmodel om een rondreis te maken door het land en andere vrouwen te inspireren die erover denken om een eigen bedrijf te beginnen: “Ik wil vrouwen aanmoedigen om een eigen bedrijf te beginnen. Hiervoor is zo veel passie, hard werk en geduld nodig, maar het levert altijd resultaat op.” Als ze nadenkt over wat ze zelf heeft bereikt, is Basma enorm trots dat ze de Princess Basma Award voor maatschappelijk werk heeft gewonnen en de Crown Prince Foundation Prize voor het versterken van de positie van vrouwen.

Basma heeft veel ambities voor de toekomst en hoopt de productlijnen uit te breiden en wereldwijd nog meer landen te bereiken. Persoonlijk wil ze doorgaan met zichzelf verder opleiden, maar ze is vooral met anderen bezig. “Ik wil zo veel mogelijk vrouwen helpen en hen op sociaal, cultureel en economisch vlak sterker en onafhankelijk maken.”