Keer op keer uitdagingen overwinnen dankzij veerkracht, omzien naar elkaar en doorzettingsvermogen. Een indrukwekkend verhaal van een moedige ondernemer: Sékongo Dieneba. Dankzij haar kunnen haar kinderen naar school. Ze inspireert andere vrouwen en vindt dat vrouwen verantwoordelijk en zelfstandig moeten zijn.

In het noorden van Ivoorkust in het dorpje Dahokaha, woont Sékongo Dieneba. Ze is 45 jaar oud en heeft een bedrijf dat sheaboter produceert (Sheaboter, of Karitéboter, is een plantaardig vet dat gewonnen wordt uit kartiténoten).

De zaken gaan goed. Sékongo heeft de productie kortgeleden verviervoudigd en heeft een motor kunnen aanschaffen voor haar bedrijf. Nu kan ze haar tijd nog beter indelen en kan ze haar werkgebied verder uitbreiden. Maar wie denkt dat het zakelijke succes Sékongo allemaal is komen aanwaaien, heeft het mis.

“Al tijdens mijn jeugd moest ik veel uitdagingen overwinnen. Het was geen gemakkelijke tijd. Geld om hun kinderen goed te kunnen onderhouden, hadden mijn ouders niet. Mijn vader werkte hard maar bezat geen eigen land. Hij verdiende wat geld door op velden van vrienden te werken. Soms vond hij ook werk in andere dorpen. Dat betekende wel dat hij af en toe dagenlang in die dorpen moest verblijven. In die perioden kon mijn moeder ons nauwelijks te eten geven. We groeiden op met honger. Naar school gaan kon ik niet, want dat kon mijn vader al helemaal niet betalen.

Dankzij mijn inkomen kunnen mijn kinderen naar school en hebben ze schoolspullen.

Nadat ik getrouwd was en zes kinderen had gebaard, wilde ik zelf geld gaan verdienen. Mijn kinderen mochten niet dezelfde ongelukkige jeugd krijgen zoals ik heb gehad. Ik wil dat mijn kinderen slagen in het leven, en dat mijn bedrijf groeit.

Daarom begon ik ‘Tchapalo’ te bereiden, een soort gedroogde vis, om het daarna te verkopen. Het maken ervan kostte mij veel tijd. Al snel besefte ik dat ik met deze aanpak mijn tijd en kosten niet kon terugverdienen. Daarom ben ik overgestapt op het produceren van sheaboter.”

Sékongo maakt deel uit van een vrouwenspaargroep in haar dorp, met de naam ‘Yébê Yégnon’.

De groep is gebaseerd op het spaar- en leenmodel van CARE waarin leden wekelijks kleine bedragen investeren. De leden zijn zelf verantwoordelijk voor het beheer hiervan. Groepsleden kunnen leningen krijgen en terugbetalen met een laag rentepercentage, zodat het collectieve fonds groeit.

“Ik ben trots op de samenwerking in onze groep. Eerder werkten we allemaal alleen thuis, maar nu zijn we een team en doen alles samen. Dankzij mijn groep heb ik het gevoel dat we echt vooruitgang hebben geboekt. De eerste lening die ik van de groep kreeg, bedroeg 10.000 CFA (omgerekend 15 euro), waarmee ik de shea kocht die ik verkocht. Nadat ik die eerste lening had afbetaald, sloot ik nog een lening af om mijn bedrijf te versterken.”

Steun krijgen van de mannen in hun gemeenschap was in het begin een uitdaging voor Sékongo en de andere vrouwen.

“Mijn man was het er niet mee eens dat ik een eigen bedrijf begon. Hij wilde dat ik constant samen met hem in het veld ging werken. In zijn ogen was dat de enige manier om een inkomen te verdienen.

Nu ziet ook hij in dat we dankzij mijn activiteiten in de behoeften van ons gezin kunnen voorzien. Volgens mijn man ben ik altijd koppig geweest en doe ik altijd wat ik wil.”

Omzien naar elkaar: financieel en sociaal

Het is belangrijk om deel te zijn van een groep. De groep ondersteunt je en je kunt sneller groeien, en daarvan profiteert iedereen. Dankzij CARE hebben we onszelf goed kunnen organiseren. We zijn ons nu beter bewust van onze zelfstandige en gezamenlijke krachten.

Het komt grotendeels door de vrouwen dat veel kinderen in dit dorp naar school gaan.

Onze spaargroep maakt ook deel uit van een netwerk van vrouwen voor het ruilen van goederen. Dit betekent dat wanneer wij de voorraad sheaboter moeten verhogen, we een beroep kunnen doen op andere vrouwen uit aangrenzende dorpen om aan de vraag te voldoen. Dit werkt ook in omgekeerde richting. Mede daardoor kunnen we sheaboter van goede kwaliteit verkopen en krijgen we er een gunstige prijs voor.

Bovendien zien we om naar elkaar: als je een probleem hebt, zoals een ziek kind, ondersteunt de groep je financieel en sociaal.

Zelfs onze mannen zijn tegenwoordig allemaal trots op ons. Hun meningen zijn veranderd toen ze zagen dat we de kosten van ons huishouden voor onze rekening konden nemen. Het komt grotendeels door de vrouwen dat veel kinderen in dit dorp naar school gaan.”

Leren, investeren en groeien

Naarmate haar omzet is gegroeid, heeft Sékongo meer in haar bedrijf kunnen investeren.

“Er is geen molen in ons dorp om de pitten van de sheanoten tot poeder te vermalen. In het verleden moest ik zware ladingen op mijn hoofd naar de molen in de dichtstbijzijnde stad Sinematiali brengen, dat was fysiek zwaar werk. Eerst kon ik een fiets kopen, maar daarna kocht ik een motor en dat is een groot voordeel voor mijn bedrijf.”

Nu Sékongo heeft ervaren dat ze een kleine lening kan afsluiten en terugbetalen, heeft ze er meer vertrouwen in om een formelere zakelijke lening af te sluiten.

“In het verleden hadden we een negatief beeld van de bank. Daar een lening afsluiten stond voor ons gelijk aan naar de gevangenis gaan. Dankzij de training van CARE begrijpen we beter hoe dit werkt. We hebben de moed om naar de bank te gaan en een lening aan te vragen. Ik weet dat ik die kan terugbetalen. Maar eerst wil ik graag een eigen bankrekening.

Vrouwen komen vaak naar me toe voor advies. Ik vertel ze dan dat een vrouw moet opstaan en vechten. Het is belangrijk voor mijn zusters om iets te ondernemen dat een inkomen binnenbrengt. Vrouwen moeten verantwoordelijk en zelfstandig kunnen zijn. Wat een man doet, kan een vrouw evengoed. In het begin zul je tegen problemen aanlopen binnen je huishouden. Misschien zelfs tegen conflicten. Maar laat je daardoor niet afschrikken. Blijf concentreren op je doelen. Geloof in jezelf. Als je slaagt, zullen dezelfde personen die jou eerst probeerden te ontmoedigen, je alsnog steunen.”