Vrouwen in Gaza: “De ergste tijd is als ik ongesteld ben”  

Voor ongeveer 1,1 miljoen vrouwen en meisjes in Gaza is het een dagelijkse strijd om schoon water, essentiële sanitaire voorzieningen en menstruatieproducten te vinden. CARE sprak met vrouwen in heel Gaza die met deze problemen te maken hebben. Sara, Sawsan en Eman* deelden hun uitdagingen met ons.   

Zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven moeten goed gehydrateerd blijven, maar vervuild water kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen voor zowel moeder als kind. Dit brengt hen in een extra kwetsbare positie.  

Menstruatie is een andere moeilijk probleem. Meer dan 540 duizend vrouwen en meisjes in Gaza zijn vruchtbaar en hebben daarom toegang tot specifieke voorzieningen op het gebied van hygiëne en gezondheid nodig. Omdat maandverband niet makkelijk te verkrijgen is, worden vrouwen en meisjes gedwongen om onveilige alternatieven zoals toiletpapier, sokken of een stuk luier te gebruiken, waardoor hun risico op gevaarlijke infecties toeneemt.  

Sara, 18: “De ergste tijd is als ik ongesteld ben”

“Soms voelt het alsof onze hele dag draait om het vinden van voedsel, schoon water, een toilet en een plek waar we onszelf kunnen wassen. Sinds het begin van de oorlog hebben we al meerdere keren moeten vluchten.  

Eerst gingen we van Gaza-Stad naar Rafah. Maar nadat Rafah werd aangevallen, moesten we naar Khan Younis vluchten. Nu wonen we in een tent in de woestijn, waar de temperatuur nu kan oplopen tot 40 graden of hoger. Het is echt ondraaglijk. Ik ben al maanden ziek. Ziek van het slechte eten, het vieze water en alle stof in de lucht.  

Persoonlijke hygiëne is een enorm probleem voor ons allemaal. Tandenborstels, tandpasta, maandverband, shampoo – alles wat we vroeger makkelijk konden krijgen en betalen, is nu bijna niet meer beschikbaar. Hoe kunnen we ons tandpasta veroorloven als we niet eens geld hebben om eten te kopen?  

Ik heb het vooral moeilijk als ik ongesteld ben. We delen een badkamer met drie gezinnen. Ik heb maar een paar minuten om naar het toilet te gaan, want er staan altijd anderen voor de deur te wachten. Ik moet snel zijn en kan niet de tijd nemen, ook al heb ik het hard nodig.  

Als ik naar het toilet ga, neem ik mijn persoonlijke spullen altijd mee in een plastic zakje. Ik heb ook mijn eigen vuilniszak, omdat ik me anders te veel schaam. Daarnaast hebben we bijna geen toiletpapier, omdat het veel te duur is en vaak niet eens verkrijgbaar. Met name as ik ongesteld ben, zou ik zo graag willen dat ik mezelf goed kon wassen.  

Ik heb van anderen gehoord dat ze tijdens hun menstruatie oude kleren en handdoeken gebruiken in plaats van maandverband. Ik heb het geluk dat mijn ouders ontzettend veel moeite doen om maandverband voor me te vinden, om mijn leven als jonge vrouw in Gaza iets draaglijker te maken.  

“Toen we een keer humanitaire hulp kregen, deelden ze ook hygiënepakketten en maandverband uit. Dat hielp enorm. Maar helaas is het alweer weken geleden sinds hulpverleners ons voor het laatst konden bereiken.”  

Sara, 18

Op het moment is het erg moeilijk om aan water te komen, waardoor we ons maar één keer per week – soms maar één keer per maand – kunnen wassen. Met de hitte en al het stof zou ik me het liefst iedere dag wassen, maar dat kan niet. We moeten ongeveer twintig minuten naar de waterput lopen. Eenmaal daar moeten we meestal een half uur wachten om onze emmers te vullen, en dan duurt het nog een half uur om weer thuis te komen. Ik ben altijd bang als ik water moet gaan halen. Er zijn zoveel mensen en er zijn altijd bombardementen gaande. Grote groepen zijn vaak het doelwit. Daarom probeer ik mijn emmer zo snel mogelijk bij te vullen, waarna ik meteen terug naar onze tent ga.  

Ik had nooit gedacht dat ik permanent in een tent midden in de woestijn zou moeten wonen. Ik hoop echt dat de oorlog snel voorbij is, zodat ik weer naar school kan en kan gaan kamperen met mijn familie.   

Ik denk dat de huidige situatie vooral moeilijk is voor vrouwen en meisjes. Wij zijn meestal degenen die de hele dag in onze tenten moeten blijven, terwijl de mannen naar buiten gaan om te werken of eten te zoeken. Ons leven bestaat slechts uit proberen in leven te blijven in onze tenten. Ik wil al sinds mijn tiende dokter of verpleegster worden, maar hoe langer deze oorlog voortduurt, hoe onmogelijker het voelt dat ik mijn doelen ooit ga bereiken.” 

Sawsan, 30: “Mijn baby heeft last van uitslag omdat we haar luiers niet zo vaak kunnen verschonen als nodig is”  

“De afgelopen maanden zijn een vreselijke nachtmerrie geweest. Een paar dagen na het begin van de oorlog moesten we ons huis in het noorden van Gaza verlaten. Sindsdien zijn de leefomstandigheden erg slecht, wat niet alleen onze fysieke en mentale gezondheid heeft aangetast, maar ook onze financiële situatie. Mijn man verloor zijn ouders en al zijn broers en zussen nadat hun huis was gebombardeerd. Niemand heeft het overleefd. Ik en onze drie kinderen zijn de enige familie die hij nog heeft.  

We hebben moeite om voor onze kinderen te zorgen; we hebben niet genoeg voedsel en water. Als vrouw en als moeder worstel ik enorm met het gebrek aan privacy. We wonen in een tent en op een plek waar iedereen altijd alles kan zien en horen. We delen een badkamer met vele anderen. Er is geen hygiëne, er zijn geen schone ruimtes. Als ik naar het toilet ga, neem ik altijd mijn kleine toilettas mee. Ik heb al maanden geen maandverband. Ook hebben we niet genoeg kleding en schoon water om onszelf of ons ondergoed te wassen. Dit is allemaal basishygiëne, maar ondanks het belang ervan, is het simpelweg niet beschikbaar.   

Mijn man haalt meestal water voor ons gezin. Dit kan uren duren. Als hij weg is, bijvoorbeeld om voedsel voor ons te vinden, ga ik met de kinderen naar de waterput.  

Vroeger gingen mijn kinderen bijna elke dag in bad. Nu is er een tekort aan schoon water en kan ik ze gemiddeld maar één keer per week wassen. Dat is echt moeilijk, want we wonen midden in de woestijn en alles in onze tent zit onder het stof. Als ik mijn kinderen heb gewassen, gebruik ik hetzelfde water om onze kleren te wassen. 

“Als ik ongesteld ben, gebruik ik de hele dag hetzelfde maandverband. En als ik naar het toilet moet, moet ik meestal lang wachten. Iedere vrouw weet hoe vervelend dit is.”  

Sawsan, 30

In januari ben ik bevallen van mijn jongste kind. Het was ontzettend stressvol om tussen al het puin en tijdens hevige bombardementen te bevallen – ik kan me de indringende geur van fosfor en het geluid van de luchtaanvallen nog goed herinneren.  

Ik had een keizersnede nodig, waarna het weken duurde voordat ik weer ter been was. Het gebrek aan vitaminen en eiwitten, voldoende voedsel en schoon water; deze omstandigheden zijn echt schadelijk voor de gezondheid van zwangere vrouwen en jonge moeders. Voor baby’s is de situatie ook zwaar en bovenal risicovol. Er is geen melkpoeder verkrijgbaar, dus ik gebruik alle andere soorten melk die ik maar kan vinden. Het is ook moeilijk om luiers te krijgen voor mijn baby. Ze heeft last van uitslag omdat we de luiers vaak langer gebruiken dan zou moeten.  

Als moeder voel ik me elke seconde dat deze oorlog voortduurt angstig. Ik ben de hele tijd bang voor mijn kinderen. Ik ben bang dat een van hen gewond raakt of dood gaat.” 

Eman, 35: “Ik moest luiers in stukjes knippen omdat ik geen maandverband had”

“Ik ben een alleenstaande moeder en heb niemand die me steunt. Ik hield echt van ons leven voor de oorlog. Ik blijf maar denken aan alle herinneringen die we maakten, aan het leven dat we aan het opbouwen waren. Alles waar we zo hard voor gewerkt hebben is weg.  

Nu leven we op een plek zonder privacy. Er is geen eten, geen water en de sanitaire voorzieningen zijn erg slecht. Iedereen om ons heen lijkt de hele tijd ziek te zijn. Ik heb als docent wat geld kunnen verdienen, maar het is lang niet genoeg om mijzelf en mijn kinderen te ondersteunen.  

We hebben geen fatsoenlijke badkamer. Samen met twee andere gezinnen hebben we een gat in de grond gegraven en gebruiken we een emmer. We hebben wat zeilen opgehangen om in ieder geval wat privacy te creëren. Vroeger maakte ik onze badkamer schoon met afwasmiddel en water. Maar nu, door de manier waarop we ons toilet hebben gebouwd, kunnen we het niet echt goed schoonmaken.  

We kunnen ons maar één keer per week wassen, omdat er niet genoeg water is. Ik gebruik hetzelfde water voor mijzelf en mijn twee kinderen. Mijn maandverband verschonen is ook een uitdaging – de ruimte is te klein en soms openen mensen de deur van onze geïmproviseerde badkamer zonder eerst te kloppen.

“Tijdens mijn menstruatie heb ik altijd veel pijn en dan zit ik het liefst wat langer op het toilet, maar nu hebben we geen toilet om op te zitten. Ook had ik een paar keer geen maandverband, dus toen heb ik uiteindelijk maar een luier in stukjes geknipt en dat gebruikt. Het is allemaal erg vervelend.”  

Eman, 35

Ik mis ook echt goede tandpasta. Mijn gebit is erg gevoelig en dus poetste ik mijn tanden altijd met een zachte tandenborstel en speciale tandpasta. Voor de oorlog gebruikte ik ook speciale shampoo, omdat mijn huid snel geïrriteerd raakt. Nu gebruiken wij, net als iedereen, voor alles zeep. Het is vooral moeilijk om je haar te wassen met normale zeep, omdat we niet genoeg water hebben om alle zeeprestjes goed uit ons haar te krijgen.  

Mijn kinderen hebben last van al het stof. Ze willen spelen en naar buiten, maar ze hebben moeite met ademhalen. Ook maakt het stof onze kleren ontzettend vies, maar door het gebrek aan water is het moeilijk om ze goed schoon te krijgen. Mijn beide kinderen zijn al maanden ziek en hebben vaak buikpijn. Ik breng ze naar verschillende klinieken wanneer ik maar kan, maar het breekt mijn hart dat ik mijn kinderen niet veilig en gezond kan houden. 

Ik doe wat ik kan, maar niets om ons heen is gezond – noch het voedsel en het water noch de situatie waarin we vastzitten. Als moeder wil ik niets liever dan mijn kinderen een veilige plek geven om te wonen, met vers eten en schoon water. Ik wil dat ze verder kunnen leren en hun dromen kunnen waarmaken. Nadenken over ons huidige leven en of dit ooit nog zal veranderen maakt mij erg verdrietig. Ik wil dat de wereld bij ons kan zijn, al is het maar voor even, en kan voelen wat wij voelen en hoe erg wij lijden. Misschien komt er dan een einde aan deze oorlog.” 

*Alle namen zijn veranderd